Internationale koffiedag: 10 tips voor een duurzamere kop koffie
Een koffietje om de dag mee te starten: veel mensen kunnen niet zonder. Ik ben daar een van! Wat is er beter dan de geur van versgemalen koffiebonen of het gedruppel van de koffiemachine op de achtergrond? Alleen is dat zwarte goud niet altijd even duurzaam. Koffie heeft namelijk een serieuze impact. Nu, je dagelijkse mok helemaal schrappen? Dat hoeft niet per se. Er zijn tal van zaken die je kan doen om je cappuccino, flat white of simpele filterkoffie toch op een wat duurzamere manier naar binnen te gieten. In dit artikel geef ik mijn 10 tips.
Waarom heeft koffie een impact?
Er valt een heleboel over dit onderwerp te zeggen, ik vat het heel kort even samen: koffieteelt kan leiden tot ontbossing, bodemuitputting en watervervuiling, wat een negatieve invloed heeft op ecosystemen. Daarnaast genereert de koffieproductie en het transport ervan aanzienlijke broeikasgasemissies. Bijvoorbeeld door gebruik van brandstof voor transport en het drogen van koffiebonen. En dan hebben we ook nog het sociale. Koffieboeren werken in veel gevallen vaak in slechte arbeidsomstandigheden met lage lonen en onstabiele inkomsten.
1. Kies voor een duurzaam apparaat
Ben je van plan een (nieuw) koffieapparaat te kopen? Kies dan voor een duurzaam exemplaar. Ikzelf koos een Moccamaster, dat is een apparaat voor filterkoffie dat met de hand gemaakt wordt in Nederland. De materialen die worden gebruikt zijn recycleerbaar en alle kunststof onderdelen zijn BPA-, BPF- en ftalaatvrij, dus niet schadelijk voor jou of de natuur. Doordat deze koffiemachine modulair gebouwd is, zijn onderdelen ook eenvoudig te vervangen of te repareren.
Extra tip: ga tweedehands op zoek of koop een refurbished koffiezetapparaat.
2. Vermijd koffie pads en – cups
Enerzijds hebben koffie pads of -cups een voordeel: je kan koffie ‘op maat’ zetten en je maakt dus nooit te veel. Maar langs de andere kant zorgen ze wel voor een gigantische berg afval.
“Ja, maar die cups kan je toch goed recycleren? Die van Nespresso en vele andere merken zijn toch van aluminium dat bij PMD kan?”. Dat klopt, maar dan zou je het aluminium al van het koffiedrab moeten scheiden. En eerlijk is eerlijk: geen mens doet dat. Net zoals Nespresso cups terug inleveren blijkbaar. Uit cijfers van 2021 blijkt dat het inleverpercentage blijft steken tussen de 26 en 28 procent. Meestal belanden de cups dus bij het restafval en worden ze verband.
Het aluminium kan dan nog wel uit de as worden gehaald, maar met een flink kwaliteitsverlies, waardoor het niet meer gelijkwaardig kan worden gerecycled, zegt milieuadviesbureau Blonk Consultants. Daarnaast is de grondstof voor aluminium bauxieterts. Het delven hiervan vreet energie, verwoest de natuur en volgens het Massachusetts Institute of Technology (MIT) herstelt zo’n ecosysteem zich nooit meer. Pads lijken dan weer afbreekbaar, maar er zit vrijwel altijd kunststof in verwerkt. Niet dus.
3. Leve herbruikbaar materiaal
Herbruikbare cups to the rescue dus! Op die manier heb je veel minder afval. En bij mijn filterkoffieapparaat hoort natuurlijk ook een filter om de koffie in te doen. Ook dat kan op een milieuvriendelijke manier door te kiezen voor een herbruikbare variant in de plaats van een wegwerp. Zo gebruik ik geen papieren filters, maar een herbruikbare filter van roestvrij staal. Ik kocht hem bij Dille & Kamille.
4. Koop in bulk
Als je afscheid hebt genomen van je wegwerp pads- of cups kan je je koffie ook in bulk gaan kopen. Dat heeft niet alleen een kleinere impact op het milieu, ook je portemonnee gaat het voelen (en dan bedoel ik op een goede manier, hé). Zo weet ik dat je bij koffiebar en -branderij Rush Rush (Antwerpen) bijvoorbeeld je koffiebonen kan meenemen in een glazen donkere bokaal, zo heb je weer een verpakking minder. Want wist je dat koffie niet van licht en lucht houdt? Daarom zijn onze eigen luchtdichte inox bewaardozen ook ideaal om je koffiepoeder of -bonen in te bewaren.
5. En ook hier geldt: koop lokaal
Ga bijvoorbeeld je koffie in de verpakkingsvrije winkel om de hoek halen of kies voor een lokale kleine koffiebranderij in de buurt. Mijn lokale favorieten:
- Rush Rush (Antwerpen)
- Andy Roasters (Antwerpen)
- Mok (Brussel)
- Caffenation (Antwerpen)
- Man met Bril (Rotterdam)
6. Kijk naar keurmerken en labels
Bij koffie kun je letten op de volgende keurmerken: Fairtrade en Rainforest Alliance. Het ene keurmerk legt wat meer de nadruk op mens en werk, het andere op milieu. Je vindt van elk keurmerk een beschrijving in de Keurmerkenwijzer van Milieu Centraal.
7. Gebruik plantaardige melk
Wist je dat wie zijn koffie met melk drinkt, zijn klimaatimpact verhoogt? Een tas koffie verkeerd heeft een 14 keer hogere klimaatbelasting dan een kopje espresso. Je koffie zwart leren drinken doet dus al veel. Blijf je toch zweren bij die cappuccino of latte met een mooi tekeningetje erin, in die gezellige koffiebar om de hoek? Kies dan voor plantaardige melk in plaats van koemelk. De meeste koffiebars hebben tegenwoordig allemaal minstens één plantaardig alternatief.
En ook thuis kun je haver-, soja- of erwtendrink in huis halen. Je hebt tegenwoordig ook veel barista-edities in de supermarkt, die schuimen beter op dan de standaard variant. Mijn favoriet voor een ‘melkkoffie’? De havermelk van Oatly!
8. Vermijd verspilling van koffie en energie
Zin in koffie? Zet dan niet meer dan wat je effectief gaat opdrinken, het is zonde om overschot zomaar weg te gooien. En heb je jezelf toch wat overschat? Dan kan je je restje koffie ook invriezen in een ijsblokjesvorm, op die manier kan je het gebruiken wanneer je bijvoorbeeld een ijskoffie maakt, zo wordt ‘ie minder waterig. Zet daarnaast je koffiemachine uit, van zodra je koffie klaar is.
9. Gebruik een herbruikbare koffiebeker
Neem je soms een koffie on the go? In het station op weg naar het werk bijvoorbeeld? Of tijdens een wandeling door de stad? Vermijd dan ten alle tijden wegwerpbekers en neem je eigen herbruikbare variant mee. Op die manier krijg je zelfs vaak korting! Ik weet bijvoorbeeld dat je bij Melbourne, in het station van Antwerpen Berchem en Mechelen 50 cent korting krijgt, als je je eigen beker meeneemt! Wij verkopen op onze webshop een opvouwbare koffiebeker die je gemakkelijk kan opbergen.
10. Hergebruik je koffiedrab
Je koffiedik in de vuilbak gooien? Hell no! Je kan er meer mee doen dan je denkt. Zo is het bijvoorbeeld een magnifieke mest voor je planten. Daarnaast kan je er ook een scrub mee maken. De producten van het populaire merk ‘Upcircle’ worden niet voor niets met koffiegruis gemaakt, dus jij kan dat thuis ook! Online vind je sowieso tal van receptjes.
Gebruikte bronnen:
- Milieu Centraal
- Massachusetts Institute of Technology (MIT)
- Blonk Consultants.
- Nespresso
I am truly glad to read this weblog posts which includes lots of helpful facts, thanks for providing such data.